Otel, lokanta, dinlenme yerleri ve koronavirüs gerçeği.(2)

Otel, lokanta, dinlenme yerleri ve koronavirüs gerçeği.[2]

Mühendis Mimar Şehir Plancıları olarak 24 Nisan 2020 tarihinde “Pandemi hayatımızı nasıl etkileyecek” başlıklı bir paylaşımda bulunmuş ve birçok soruyu tartışmaya açmıştık.
Bu yazımızda otel, lokanta ve dinlenme yerlerini ve çalışanları irdeleyelim.
Süreçle ilintili yazılarımızda belirttik, bir kez daha yineliyoruz. Pandemi ile mücadele sadece sağlıkçıların değil aynı zamanda Mühendis Mimar ve Şehir Plancılarının da yer alması gereken bir savaştır.

Televizyonu açtığımızda , İnternet ortamında bir haber okurken kenarda güzel bitmek bilmeyen eğlence hayatı ile turizm firmalarının reklamlarını görürüz.

İnsanların bir gecede harcadıkları paralara bir ay boyunca çalışan turizm sektöründeki işçiler olayın arka planında kalmaktadırlar. Kimi zaman tatil , kimi zaman iş için gidilen otellerde ışıklı lüksün ardında acımasız bir sömürü çarkı durmak bilmeden çalışmaktadır.

Pandemi sürecinden sonra daha da belirgin hale gelen işçi sağlığı ve güvenliği alanında yeni risk faktörleri ortaya çıkmıştır. Bunlar fiziksel, kimyasal, biyolojik ve psikososyal risk faktörleri olup  işçi hayatını daha da etkilemektedir. Bitmek bilmez kar hırsıyla hareket eden Parababaları düzeni insan hayatını yok saymaktadır.

Acımasız sömürü çarkında bahsedilecek çok fazla husus bulunmaktadır. Bunu başka bir yazımızda değerlendirmeyi planlıyoruz. Mühendislik mimarlık disiplinleri açısından  Otelleri ve çalışanlarının yaşam koşullarını değerlendireceğiz.

Kat hizmetlerinde çalışan personel ve misafirlerin kullanabileceği dezenfektanlar mutlaka bulundurulmalıdır. Dezenfektan kullanımının yaygın bir şekilde kullanılması özellikle personelin sürekli olarak ellerini dezenfekte için kullanmış olduğu kimyasal belirli standartlar çerçevesinde olmalıdır. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Coşkun Usta bu konuda  uyarıyor;

“Dezenfektan doktorların çok acil durumlarda, örneğin ameliyata girerken antisepsi dediğimiz sterilizasyon gerekli durumlarda kullanılan bir tıbbi üründür aslında. Virüs nedeniyle tabi çok ciddi bir şekilde kullanımı söz konusu olmaya başladı. Yani bocalamak tarzında bütün dünyayı kimyasala boğduk. Bugün bu virüsten kurtulacağız ama bu kimyasallar yok olmayacak. Dolayısıyla da zaman içinde bu kimyasallar nörolojik hastalıklar dediğimiz Alzheimer, Parkinson olarak geri dönecektir. Hatta uzun vadede kanseri tetikleyecektir. Bunun dışında önümüzdeki dönemde astım, alerjik hastalıkları da tetikleyecektir. Bununla da birlikte ellerde ve vücut yüzeylerinde egzama, yaralar göreceğiz”

Çalışan personelin mutlaka üç katmanlı olanlarından ağız maskesi kullanması sağlanmalıdır. N95 ya da FFP3 olarak bilinmektedir. Turizm işçilerinin çalışma saatleri değerlendirildiğinde bazı zamanlar 12-16 saatlere varan kölelik sisteminde bu kadar uzun süre maske ile çalışma neredeyse imkansız bir süredir. Bu kadar uzun süreli maske takma ciddi solunum problemlerine yol açacaktır. Çalışma saatleri mutlaka insani değerlere getirilmeli ve kısaltılmalıdır. Bu konuda gerekli denetimlerin yapılması sağlanmalıdır.

Mutlaka tek kullanımlık eldiven kullanılmalıdır. Elde uzun süre kalan eldiven mutlaka elde yara ,egzema gibi problemlere yol açacaktır.

Gözlük kullanımı sağlanmalıdır. Klasik medikal gözlük yerine polene karşı kullanılan gözlükler seçilmelidir.

Kat hizmetlerinde çalışan işçilere medikal tulum temin edilmelidir.

Mal kabul hizmetinde çalışan personel ciddi risk altındadır. Mutlaka mal kabul personeli her türlü mal alımı yaparken dezenfekte işlemi uygulamalı yada 48 saat bir sürede bekletmelidir.

Sektörde çalışan personel çok yönlü çalıştırılmaktadır. Yemekhanede çalışan bir personel hem mal kabul personeli hem aşçı hem garson bir çok farklı işlerde görevlendirilmektedir.Bu işlemler için ayrı ayrı iş güvenliği işçi  sağlığı değerlendirmesi yapılmalı ve uygulanmalıdır.

Otellerde odaların ısıtma ve soğutma işlemleri klimalar ile yapılmaktadır. Odayı terk eden bir misafir sonrasında odaya giren bir personel mutlak risk altındadır.  Klimalar genellikle oda havasını alarak, soğutup tekrar içeriye verirler. İçerideki havayı, taze havayla değiştirmezler. Bazı klimaların toz, alerjen, bakteri filtreleri olabilir. Bu filtrelerin bakımları yapılmadığı taktirde daha kötü sonuçlar yaratabilmektedir. Filtrelerin Kovit 19 virüsünü temizlediğini belirten ne bilimsel bir makale ne de çalışma mevcut değildir. Misafirlerin sağlığı hep söz konusu edilmekte ama asıl risk altında olan personel göz ardı edilmektedir. Bu havalandırma sistemlerinin bakımı ve idamesi için bir yapı kurulmalıdır. Uygun monitorizasyonu ve bakımı yapılmayan havalandırma sisteminde aksaklıklar meydana gelir. Gerekli periyodik bakım yapılmadığı takdirde havalandırma sistemleri patojen mikroorganizmalar için bir rezervuar haline gelebilir.  Teknik ekip tarafından havalandırma sistemleri düzenli olarak kontrol edilmeli, filtreler değiştirilmeli, sıcaklık, nem ve akım kontrolü yapılmalıdır.  HVAC bakım personeli ; filtreler, standart güvenlik prosedürlerine uygun olarak (özellikle egzoz hava filtreleri) değiştirilmediğinde risk altında olabilir. Bakım personeli,  filtrelerin her zaman canlı virüsler de dahil olmak üzere aktif mikrobiyolojik materyale sahip olduğunu bilerek hareket etmelidir. Filtreler, sistem kapalıyken eldivenlerle ve solunum korumalı olarak değiştirilmeli ve kapalı bir torbaya atılmalıdır.Turizm sezonu boyunca çalışan bir personel ortalama 4 aylık bir süreçte yaklaşık bir odada ortalama 20 ile 24 farklı aile yada kişiyle görüşmektedir. 50 yataklı bir odada bu rakam 1000 lere ulaşmaktadır.

Taşeron işçi ve öğrenci işçi otellerde çok fazla bulunmaktadır. Bunların büyük bir kısmı yatakhanelerde yatmaktadır. Belirli risk altında çalışmaktadırlar. Güneş görmeyen odalar,kalabalık yatakhaneler çalışanların sağlığını risk altına atmaktadır. Uzun saatler boyunca çalışan işçiler sürekli olarak mobbinge maruz kalmaktadır.Bunun başlıca sebebi büyük çoğunluğu inşaat sektöründen gelen otel sahipleridir. En ucuz nasıl işçi çalıştırabilirim, ana sömürücü mantığı ile hareket etmektedirler. Mobbing yanında mevsimlik çalışmanın getirdiği kış aylarındaki maddi sıkıntılar yüzünden gelecek kaygısı taşıma moral motivasyon olarak  personelde negatif etki yaratmaktadır.

Korona sertifikasını zorunlu hale getiren Turizm Bakanlığı sektörde çalışan işçilerden tek kelime bile etmemektedir.

Kesinlikle koğuş sisteminde konaklama yapılmamalıdır.

Vardiya sistemi ile çalışmada mutlaka 3 vardiya çalışılmalıdır. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Kontrolörler Kurulu Başkanlığı vardiya sisteminden bahsetmiş fakat çalışma zamanını değerlendirmemiştir. https://tga.gov.tr/wp-content/uploads/2020/05/72764genelge.pdf

Personelin içinde meslektaşlarımız da bulunmaktadır. Soyunma-duş, tuvalet ve ortak yemek yeme ile dinlenme alanları sosyal mesafe kuralına göre düzenlenmelidir. Personel yemekhanesinde mutlaka misafirlere uygulandığı gibi hijyen kuralları uygulanmalıdır.

Turizm işçilerinin  mutlaka örgütlü bir mücadelede haklarını aramaları gerekmektedir.Tüm bahsi edilen kuralların denetimi bağımsız mühendis, mimar, sağlık çalışanı, akademisyenlerden oluşan kurul tarafından denetlenmelidir. Bu kurullar en hızlı şekilde oluşturulmalıdır.

Halkçı mühendis mimar şehir plancıları olarak tekrarlıyoruz, belirtilen önlemlere uymayanlar hakkında cezai işlem yapılmalıdır.Tekrarladıkları takdirde sertrifikaları ve çalışma izinleri iptal edilmelidir.  İnsan sağlığını hiçe sayanlar, suç işlemektedir. Turizm çalışanlarını korumak  en öncelikli görev olmak zorundadır. Turizm çalışanını korumak,  ziyaretçilerin sağlığını korumaktır. Bu unutulmasın .Buna göre davranılsın.