Muğla’da maden ocağında iş güvenliği ve sendikalaşmak isteyen işçiler işten çıkartıldı!

 Muğla Milas Felspat maden ocağında taşımacılık yapan kamyon şoförleri Disk Nakliyat İŞ sendikasında örgütlenmeye başlayınca  Kömürcüoğlu  Group’a bağlı  Çınartaş  Enerji ve Madencilik    şirketi işçilerin işine son verdi.

İşçiler ne istiyordu?  5237 sayılı yasadan doğan iş güvenlikleri tehlikede olduğundan , zorla çalıştırıldıkları için anayasal hakları olan sendikalaşma ve iş bırakma eylemi yaptılar.

Ölümle burun buruna  kayaların altında çalışan işçiler 2019 yılında 4 arkadaşlarını kaybettiler. Üstelik bile bile  işçilerin uyarıları dikkate alınmadan bir aydır çatlayan kayanın altında eksvatör  çalışıyor, kamyonlar yükleme yapıyor , çavuş “çalışın diyor bir şey olmaz “,  600 kg çatlak kaya kopuyor, altında kalan dört işçi ölüyor. Bir yaralı işçi kurtarılıyor. Buna iş cinayeti denmeyecek de ne denecek?  Bir süre tutuklu kalan şirket sahipleri ve şirket müdürü bir süre sonra serbest kalıyor ve üretime devam ediliyor. Mahkeme sürüyor.

İş güvenliği önlemi alınmayan bu maden sahasında kamyonlar sınırı aşan ağırlıkta kayaları taşıyorlar, taşımaya itiraz edenlere yol görüyor. Ya ölümü bile bile çalışacaksın ya da işsiz kalacaksın. İşçilere başka seçenek kalmıyor. İşte bıçak kemiğe dayanınca işçiler yasadan doğan haklarını kullanıp işi bırakıyorlar. Disk Nakliyat İş sendikasına üye oluyorlar. Mücadeleci kimliği ile bilinen sendikayı duyan işveren işlerine son veriyor.

Kömürcüoğlu şirketi bu maden sahasını, 2015 yılında maden sahası ihalesini kazanan Toprak Holdingten  rödevans sistemi  ile kiralamıştır. Bu sisteme ayak uydurarak hukuk tanımaz tavrını işe başladıktan bu güne kadar sürdürüyor. 3 işçi ölümüne rağmen aynı koşullarda işçilerin çalışmasını istiyor.

Ağır iş koşullarında çalışan işçiler için İşçi sağlığı ve iş güvenliği yasası ve ilgili yönetmelikler bu iş yerinde uygulanmıyor.

Ey Kömürcüoğlu, ey kontrollar, ey denetçiler , kayaların üzerine düşebilir yazarak önlem alınmaz. 2019 yılı cinayeti fotoğraflarında bu resmi görebilirsiniz.

Kayaların alttan oyularak değil, kayalar  üstten parça parça basamak yapılarak çıkarılır ki tehlike olmasın . Bu maden sahasında bu yapılmaz, kayalar alttan oyulursa düşen parça tabii ki ölüme yol açar.

İşte onurlu  İş güvenliği uzmanı Nevzat Çağlar Tüfekçi   25 Şubat 2019) tarihli Yeni Yaşam gazetesinde   bu gerçekleri açık açık söylüyor.

“ Madencilikte şev vardır. Bu maden ocağında da doğru dürüst şevlendirme ve basamak oluşturulmadan çalışıldığını görüyoruz. Ancak yetkililerin daha az para harcayarak üretim yapma hevesiyle önlem alınmadığı belirtiliyor. Şev ve basamak olayına dikkat edilmemiş. Alttan oyularak gidildiği için üstteki kaya bloklar gevşemiş. Hatta işçiler, bunu defalarca çavuş ve patrona söylemişler. Tabi patronlar üretime odaklandığı için iş sağlığı ve güvenliğine pek dikkat etmezler. Üretim olsun da gerisi ne olursa olsun gibi anlayışları var. Dolayısıyla blok yerinden oynayarak aşağıya doğru yuvarlanmış ve 3 işçinin canına mal oluyor“Kazalar neden önlenmiyor?” sorusuna “patronların işçilerin hayatına gereken önemi vermediği” şeklinde cevap veren Tüfekçi, daha fazla üretim ve paranın ön planda tutulduğunu belirterek, işçi eğitimlerinin de yapılmadığını kaydetti. Milas’ta kazanın yaşandığı ocağın tehlikeli sınıfta olduğunu ifade eden Tüfekçi, her işçinin aylık 40 dakika eğitim almış olması gerektiğine vurgu yaptı. Yılda işçilere verilmesi gereken 16 saatlik eğitimin verilmediğini söyleyen Tüfekçi, şöyle devam etti: “Yine iş güvenliği uzmanların işi durdurma yetkisi var. Ama iş güvenliği uzmanları işverenlere bağlı çalıştığı için, işi durdurduğu zaman kendisini kapının önünde buluyor. Kimse kendi işinden olmak istemiyor. Dolayısıyla iş güvenliği uzmanlarının patronlara bağlı çalışmaması ve bağımsız bir denetleme kurulunun içinde yer alarak bu sorunları çözmesi gerekiyor. Ancak bu şekilde iş cinayetleri önlenebilir. Bu maden ocağından sürekli hizmet veren iş güvenliği uzmanı yok; ama Ortak Sağlık Güvenlik Birimi’nden hizmet alınıyormuş.”

Yönetmelik uygulansa ve önlemler alınsa bu iş kazaları önlenebilir ve ölümle sonuçlanmaz .

Yönetmeliğe göre , maden sahasında fenni nezaretçi bulunur. İşçilerden önce sahaya ve ocağa nezaretçi girer. İş güvenliği önlemlerinin alınıp alınmadığını kontrol eder. İş güvenliğine uygun olmayan tehlikeli durumlarda işçilere iş başı yaptırılmaz. Eksiklik  varsa  önlemleri alır ve işçilerin çalışmasına izin verilir.

Bu ocakta iş güvenliği uzmanı olması gerekir. Daha önce de belirttik. Ortak Sağlık Güvenlik Biriminden alınan teknik destekle ne iş güvenliğini önleyebilirsiniz ne de işçilerin sağlıklı yaşamasını sağlarsınız. Çünkü maden sahasına ayıracakları kısa  dakikalarla önlem alınmaz,denetim yapılmaz,  İnsan yaşamı tehlikeye girer. Çok tehlikeli sınıfa giren maden ocaklarında ve sahalarda önlemler daha sıkı tutulmalıdır. Maden sahasının tehlikeli bölümleri işaretlenmeli, bu sahaya kamyon girmesi önlenmelidir. Kamyonlar ve iş makinaları güvenli bölgeye çekilmelidir.

Kayaların yüklendiği kamyonların kapasitesi sınırlıdır. Sınırı aşan  yükleme ve boşaltma sürücünün yaşamını tehlikeye sokar. Kazı yapılan ve kopan kayaların altında yükleme yapılamaz. Nezaretçi tarafından  önceden kamyonların ve iş makinalarının yaklaşma sınırları belirlenmelidir. Buna kamyon sürücüleri  ve iş makinası operatörleri kesinlikle uymalıdır.

AKP’gillere yakın olmaları nedeniyle ayrıcalıklı davranılan maden ocağında işçilerin can güvenliği sağlanmadan çalıştırılmaktadır.. İşçilere işe başlamadan iş güvenliği eğitimi verilmesi zorunluluktur. Her işçiye 40 saat eğitim verilmesi gerekmektedir. Ama veriliyor mu? Hayır.

Sahada çalışan iş makinelerinin bakımı yapılmakta mıdır? Teknik nezaretçi ve iş güvenliği uzmanı maden sahasında düzenli kontrol yapmakta mıdır? Ortak Sağlık Güvenlik Biriminden alınan eğitim ve denetim yeterli midir?  Sahada alınan önlemlerin yetersiz olduğu 2019 daki iş cinayetinde görülmüştür.

Tehlikeli alanlar saha içerisinde işaretlenmiş midir ? İşaretlenmiş olsa kamyonlar güvenli mesafede dursa kaya devrildiğinde 3 işçi yaşamını kaybeder miydi ? Hayır.

İşte şimdi , sahada çalışan işçiler  en doğal yaşamsal hakları olan güvenlik önlemleri alınsın istiyorlar. Açıkçası pisi pisine ölmek istemiyorlar. Sağlıklı,güvenilir bir ortamda çalışmak en doğal haklarıdır.İşçiler de bunu istemektedirler.

Bir haber okuduk Ramazan Bayramı öncesi çıkan bu haberde Kömürcüoğlu personeliyle ve işçileriyle bayramlaşma yapıyormuş. Törende şöyle konuşmuş Onursal Başkan Mustafa Kömürcüoğlu “ Bütün çalışanlarım benim evlatlarımdır. Üreterek ülkemize katkı sundukları için onlarla gurur duyuyorum” dedi.

“EMEKÇİ KARDEŞLERİMİZİN PAYI BÜYÜK”

Çalışanları ile bayramlaşmak için bir araya gelen ve çeşitli hediyeler dağıtan Mustafa Ali Kömürcüoğlu. “Biz 1998 yılında otomobil alımı, satımı yaparak ticarete atıldık. Sonraki yıllarda 20-25 çalışanla madencilik alanındaki çalışmalarımıza başladık. Bugün taşeronlarımızla birlikte 500-600 kişiye istihdam sağlayan firma olduk. Geldiğimiz noktada emekçi kardeşlerimizin, evlatlarımızın büyük katkıları var. İşleri birkaç yıl önce dört çocuğuma devrettim. Ben onursal başkan olarak onları destekliyorum. Takip ediyorum. Onlar da benim çocuğumdur. Onlarla bayramlaşmak için toplandık. Bu . Öz çocuğum dört tanedir ama bütün personel benim evladım gibidir geleneğimizi yıllardır sürdürüyoruz ve daha uzun yıllar sürdürmek istiyoruz” dedi.

Soruyoruz Kömürcüoğlu’na tüm çalışan işçiler sizin evlatlarınız ise neden  Sendikalaşmak isteyen işçilere engel oluyorsunuz? Neden can güvenliklerini sağlamıyorsunuz ? Neden işten çıkarıyorsunuz? Çınartaş Milas Felspat ocağında çalışan işçiler üvey evlat mı ki ayrım yapıyorsunuz? İnsan çocuklarına ayrım yapar mı?

“DEVLETİN UYGULAMALARI ÖNÜMÜZÜ AÇTI”

“ Kömürcüğlu Grup Yönetim Kurulu Üyesi Bircan Kömürcüoğlu, ihracata dayalı bir şirket olduklarını belirtti. Koronavirüs (Covid-19) sürecinde de ihracatı sürdürdüklerini söyleyen Kömürcüoğlu, “Devletimiz de bu süreçte ihracatçının çalışmasını sağlayan uygulamalarıyla çalışmamızı sürdürmemiz adına önümüzü açtı. İşçi çıkarmadığımız gibi yeni işçiler aldık. Ramazanda da günde üç vardiya çalışmalarımız devam etti. Gelecek yıla kadar hastalık riskinin ortadan kalkmasını ve bayramı daha coşkulu kutlamayı diliyorum. Sokağa çıkma kısıtlaması nedeniyle evlerde geçireceğimiz bu bayramı ürettiğimiz işler ve yaptığımız ihracatla çalışanlarımız ve yönetim kurulu olarak bizler fazlasıyla hak ettik” diye konuştu.

“HEPİMİZ BİR OLDUK”

“Kömürcüoğlu Grup Genel Müdürü Seçkin Ateş de, “Dünyayı ve ülkemizi saran kovid 19 pandemisi sırasında çalışanlarımız, yönetim kurulumuz, patronlarımızla hepimiz bir olduk. Bölgedeki sıkıntılara rağmen iş güvenliği uzmanlarımızın kontrolünde gerekli tedbirleri alarak çalışmalarımıza devam ettik. Kısmi çalışma ödeneği, ücretsiz izin gibi devletin süreçte sağladığı olanaklardan yararlanmadık. Mevcudu koruduğumuz gibi yeni istihdam oluşturmaya çalıştık” şeklinde konuştu.

“BAYRAM GİBİ BAYRAM”

“Kömürcüoğlu Grup Finans Müdürü Esra Arslandağ, “Çalıştık, ürettik ve bu bayramı hak ettik” dedi. Grubun satın alma sorumlusu Doğuş Akıncı, Patronlarımız hiçbir arkadaşımızı işten çıkarmadı. Biz de çalışanlar olarak bu durumdan motive olduk canla başla çalıştık. Bize bayram gibi bir bayram yaşattığı için de patronlarımıza çok teşekkür ediyoruz” diye konuştu. İhracat ve lojistik sorumlusu Hüseyin Sever, bütün gemileri gününde ve zamanında yüklediğimiz bir süreç yaşadık. Bu bayramı ve güzel bayramlaşmayı hak etmenin haklı gururunu yaşıyoruz” şeklinde konuştu.

Orada durun bakalım.  Çınartaş Milas Feldspat maden ocağında işçi çıkardınız , bir de diyorsunuz ki “Patronlarımız hiçbir arkadaşımızı işten çıkarmadı “. Dürüst olun, işten çıkarılan o işçilerin sayesinde işveren bu anki zenginliğine kavuşmuştur.  Bircan Kömürcüoğlu da diyor ki “ İşçi çıkarmadığımız gibi yeni işçiler aldık “ Ama yaşam sizi doğrulamıyor. Tüm Milas Halkı ve ocakta çalışan işçiler biliyor ki Sendikalaşmak ve iş güvenliğinin sağlanmasını isteyen işçilerin işine son verilmiştir. Pandemi sürecinde  resmiyet kazanamayan işten çıkarmalar Ramazan Bayramı sonrası resmiyet kazanmıştır. İşçiler haklarını aramak için avukatları aracılığıyla  hukuki işlemleri başlatmışlardır. Her gün iş yerinin önünde bekleyen işçilerin hak arama mücadelesinde Halkçı Mühendis Mimar ve Şehir Plancıları olarak yanlarındayız. Buradan maden ocağında çalışan meslektaşlarımıza da sesleniyoruz, İşçilere sahip çıkın. Bu gün onların başına gelenler yarın sizlerin de başına gelecektir. İşçilerin, mühendislerin,teknikerlerin çıkarları ortaktır. Bu unutulmasın.

İşçilerin hakları verilmeden düzenlenen iftar yemekleriyle Kömürcüoğlu ancak kendini,taşeron yaptığı oğullarını ve kendisi karşısında susan personelini aldatabilir ancak hakkını araya işçileri aldatamaz. İşçiler biliyor ki alın teri kurumadan işçinin hakkı verilmelidir. Gerçek Müslümanlar bu gerçeği bilirler. Bunu Kömürcüoğlu da bir gün öğrenecek ve işçilerin haklarını teslim edecek, sendikayı tanıyacak, işten çıkardığı işçileri işe geri alacaktır. İşçiler biliyor ki  “örgütlü işçi yenilmez.”  Bu nedenle işçi sınıfı mücadelesinde çelikleşmiş Disk Nakliyat İş Sendikasında örgütlenmişler ve mücadeleye girmişlerdir. Selam olsun direnen Çınartaş Madencilik İşçilerine , Selam  olsun işçilerin iş  güvenliği için  önderlik eden Disk Nakliyat İş Sendikası Başkan,yönetici ve avukatlarına.

Halkçı mühendis mimar ve şehir plancıları kamusal anlayışımız gereği  işçi sağlığı ve iş güvenliği için mücadele eden işçilerin daima yanında olacağız. İşçilerin mücadelesi bizim mücadelemizdir. İşçilerin ve meslektaşlarımızın burnunun kanamaması için çalışmak bizim temel mesleki görevimizdir.Bu sorumluluğumuzu daima yerine getireceğiz.

  EK:

 (Açık Maden İşletmelerinde Alınması Gereken İş Güvenliği Önlemleri)

Açık işletmelerde basamak yüksekliği : ekskavatörlerin veya ekskavatör gibi çalıştırılan yükleyicilerin çalıştırıldığı yerlerde basamak yüksekliği ekskavatörlerde bom yüksekliğinden, yükleyicilerde kepçenin azami kalkış yüksekliğinden fazla olamaz. Ayna şevi tehlikesiz duruma getirerek bu yükseklik arttırılabilir.

Açık İşletmelerde basamak şev açısı derece : genel şev açısı ise jeolojik, tektonik yapıya uygun olarak derece olacaktır.

Açık İşletmelerde basamak genişliği, atımlardan sonra bile makinaların rahatlıkla ve güvenle manevra yapabilmelerine olanak verecek ve çalışan işçiler için tehlike oluşturmayacak genişlikte olmalıdır.

Yükleme-Boşaltma sahaları arasında ağır iş kamyonlarının çalıştığı ana yollar iki kamyonun karşılaştıklarında rahatlıkla ve tehlike oluşturmadan geçebilecekleri genişlikte olmalıdır.

Dozerlerin kademe kenarlarında çalışmaları gece yapılmayacaktır. Gündüz yapılan bu tür çalışmalarda ise, yağcılar dozerlerin manevralarına mutlaka nezaret edeceklerdir.

Yükleme sahaları, yollar ve boşaltma sahaları uygun malzemeyle tesviye edilecek, lastik tekerlekli iş makinalarının ve araçların lastiklerine zarar verecek kadar iri ve kesici taşlar temizlenecektir.

Çalışılan basamak kenarları ve ana yolların iki kenarında set oluşturulacaktır. Bu set tehlikeli durumlarda iş makinalarını tutabilecek yükseklikte olacaktır.

ÇALIŞMADA UYGULANACAK HUSUSLAR

Açık İşletme ile ilgili her türlü işlerde görevli bulunan nezaretçiler, görevlendirildikleri iş yerleri ve iş makinalarını kontrol etmek ve tehlike gördükleri durumlarda, tehlike ortadan kaldırılıncaya kadar çalışmayı durdurarak gerekli önlemlerin alınmasını sağlamakla yükümlüdür.

Operatörler ve şöförler, vardiya başlarında ve herhangi bir nedenle olan duruşlardan sonra, olabilecek tehlikelere karşı makinaların etrafında herhangi bir kimsenin veya engelin bulunmadığını çalışacakları işyerlerinde kayma, yuvarlanma, çökme gibi tehlikeli olabilecek bir durum olmadığını, makinaların arızasız olduğunu kontrol etmekle yükümlüdür.

Operatör ve şöförler, özel talimat ve ehliyetlerinin gerektirdiği kontrolleri yapmadan, hava basınçlı iş makinalarında hava istenilen basınca yükselmeden, frenlerini kontrol etmeden ve kornaya basıp saniye beklemeden makinalarını harekete geçiremezler.

Taşıma araçlarında, dozer, loder, greyder gibi ileri ve geri manevra ile çalışan iş makinalarında, geri vites ikaz düdüğü ve ön-arka farları ile dikiz aynalarının olması zorunludur.

Yükleme boşaltma ve manevra yapılan işyerlerinde, manevracı, harmancı veya o işyerinde kumanda vermeye yetkili bir şahıs kumanda işi ile görevli olmadıkça, yükleme, boşaltma ve manevra işleri yapılamaz. Operatör ve şöförler, çalışma esnasında görevli manevracı ve harmancıları iş sahasında göremedikleri takdirde çalışmayı durdururlar.

İş makinalarına tehlikeli olabilecek taraftan binilip inilmez.

ÇALIŞMADA UYGULANACAK HUSUSLAR

Operatör ve şoförlere, çalışma sırasında makinalarında usulüne uygun olarak oturur veya dururlar.

Operatör ve şoförler manevracı ve harmancıdan anlaşılır şekilde işaret ve kumanda almadan hareket edemezler.

Ağır iş kamyonları, yükleme makinasının boşaltma ve operatörünün görüş sahasına girip, durmadan yükleme işine başlanılmaz.

Kepçeli makinalarla yapılan yüklemelerde, kepçenin, taşıyıcıların şoför mahalli ve kaportası üzerinden geçirilmesi yasaktır. Kepçe manevraları daima kasa gerisinden veya yanlarından yapılır.

Ağır iş kamyonunun şoförü kepçeli makinalarla yükleme yapılırken inip binemez.

Yükleme ve manevra sahalarına düşen parçalar, manevracı, harmancı veya görevli kimse tarafından o sahada çalışan bütün operatör ve şoförlere bizzat haber vermeden kaldırma işine başlanamaz.

İş makinaları, çalışılan yerin ve makinanın özelliklerine göre emniyet sınırları dışında bir hızla çalıştırılmaz.

Hafif araçlar, açık işletme sahasında, her zaman ve her durumda yol öncelik hakkını ağır iş kamyonlarına vereceklerdir.

İşletme sahası dışına, Karayolları veya şehir trafiğine çıkarılması gereken iş makinalarına öncü araç verilmesi ve gereken trafik güvenlik önlemlerinin alınması zorunludur. İş makinalarının trafiğe çıkarılması çok acil durumlar hariç gündüz yapılmalıdır.

 ÇALIŞMADA UYGULANACAK HUSUSLAR

Yol uygun olsa bile araçların karşılaştığı ve insanların bulunduğu yerlerde hız azaltılır. Bir yol üzerinde aynı yönde seyir halinde alan ağır iş kamyonları birbirini geçemez.

Aynı yönde çalışan ağır iş kamyonları, herhangi bir arızası yok ise normal seyrinden daha yavaş giderek diğerlerini engelleyemez. Bu gibi hallerde nezaretçiler müdahale edecektir.

Ağır iş kamyonları, loder, greyder ve her türlü iş makinası inişlerde vitesten çıkarılmaz.

Direksiyonlu iş makinalarında, direksiyon simidi bağlantılarından tutulmaz. Direksiyon simidi, başparmaklar dışta kalacak şekilde tutulur.

Vardiya aralarında ve her türlü duruşlarda, iş makinalarının bütün kontrol levyeleri stop durumunda ve frenleri sıkılmış durumda bulundurulur.

Elektrik enerjisi ile çalışan iş makinalarını besleyen elektrik nakilleri mümkün olduğu kadar çalışma sahası, yol kayması, yuvarlanma ve göçme ihtimali olmayan yerlerden geçilir veya bulundurulur.

Çalışma sahaları içinde, boşaltma ve yükleme yerlerinde elektrik hatlarının yüksekliği ağır iş kamyonlarının ve lastik tekerlekli yükleyicilerin azami yüksekliklerinden fazla olacaktır.

 MANEVRACI VE HARMANCILARIN GÖREVLERİ VE İŞARETLEŞME

Dekapaj , cevher üretim, toprak döküm, stok, silo ve kriblaj sahalarında çalışan iş makinalarının hareket ve manevraları ile ilgili her türlü işaret ve kumandayı o işyerinde manevracı ve harmancı olarak görevli kimseler verir.

Manevracı ve harmancılar manevra işlerini, şoförü veya operatörü görerek ve anlaşılır şekilde verecekleri işaretlerle yaptırırlar. Makinaların çalışma alanı içine izinsiz kimsenin girmesini önlerler.

Şöför; kamyonun dolduğunu, Ekskavatör operatörü düdük çalarak bildirmeden aracını hareket ettiremez.

Manevracı ve harmancılar amirlerinden izin almadan hiç bir şekilde görev yaptıkları sahalardan ayrılamazlar.

 MANEVRACI VE HARMANCILARIN GÖREVLERİ VE İŞARETLEŞME

Manevracı ve harmancılar, işaretleşmeyi aşağıda yazılı şekilde yaparlar.

Tek veya her iki kolun (avuç içi operatör veya şöföre doğru ve kollar dik olarak) omuzdan yukarıya kaldırılması—–DUR

Tek kolun (avuç içi operatör veya şöföre doğru kol dik olarak) omuzdan yukarıya kaldırılıp öne doğru kısa hareket ettirilmesi—–GERİ GEL

Tek kolun (el üzeri operatör veya söföre doğru ve kol dik olarak) omuzdan yukarıya doğru kaldırılıp önden geriye doğru kısa hareket ettirilmesi—–İLERİ GİT

Sol kol omuz hizasında sola açılması (avuç içi yere doğru)—–SOLA YANAŞ

Sağ kolun omuz hizasında sağa açılması (avuç içi yere doğru)—–SAĞA YANAŞ

Bir kolun öne veya yana açılıp (avuç içi yukarıya bakar vaziyette) yukarı doğru kısa hareket ettirilmesi KASANI KALDIR

Bir kolun öne veya yana açılıp (avuç içi yere bakar vaziyette) aşağıya doğru kısa hareket ettirilmesi KASANI İNDİR